Γιαννακοχωρίτης

Πέραν από μια σύντομη περίοδο
όπου η Αγκυρα έμοιαζε να προσφέρει μεσολάβηση μεταξύ Ισραήλ και Συρίας,
το Τελ Αβίβ είδε πολύ σύντομα την τουρκική δραστηριοποίηση στη Μέση Ανατολή ως απειλή στρατηγικών διαστάσεων, παρόμοια με αυτήν που προέρχεται από το Ιράν.
Στην οπτική της ισραηλινής πλευράς, η Αγκυρα πριμοδοτεί το μέτωπο της αδιαλλαξίας στην αραβική πλευρά με τις στενές σχέσεις που έχει αναπτύξει με τη Συρία, τη Χεζμπολά στον Λίβανο, τη Χαμάς στη Γάζα και, φυσικά, τη συνεργασία της με τον έτερο υποστηρικτή των παραπάνω, την Τεχεράνη.

Ετσι, η Αγκυρα δεν προβάλλει πλέον ως μεσολαβητής αλλά ως επίδοξος ηγέτης του αραβομουσουλμανικού κόσμου, ως εξαγωγέας ενός ιδιότυπου πολιτικού ριζοσπαστισμού του σουνητικού Ισλάμ. Το Ισραήλ με τη σημερινή του ηγεσία δεν μπορεί να δει θετικά την Τουρκία, ούτε δηλαδή ως ανταγωνίστρια του Ιράν, ούτε ως φράγμα σε ακραίους εξτρεμισμούς τύπου Αλ Κάιντα.


Εάν η δραστηριοποίηση της Άγκυρας στη Μέση Ανατολή προσλαμβάνεται ως απειλή από το Τελ Αβίβ τότε είναι βέβαιο ότι η ισραηλινή πλευρά θα επιχειρήσει να πλαγιοκοπήσει την Τουρκία σε όλα τα ανοικτά της μέτωπα (το Κουρδικό, το Αρμενικό, τις ελληνοτουρκικές διαφορές και το Κυπριακό) ενώ ταυτόχρονα θα επιχειρήσει να πλήξει την αξιοπιστία των Ερντογάν - Νταβούτογλου στα Βαλκάνια.
Ως προς τα Βαλκάνια, είναι χαρακτηριστικό πρόσφατο δημοσίευμα της τουρκικής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας «Ζαμάν» που αναφέρεται στην προσπάθεια του Νετανιάχου να πείσει τον πρωθυπουργό των Σκοπίων Γκρουέφσκι. ότι υπάρχει κίνδυνος ισλαμικής εξτρεμιστικής δραστηριοποίησης στον αλβανόφωνο πληθυσμό της χώρας με υποκινητή την Αγκυρα.

Ο θησαυρός του φυσικού αερίου

Μεταξύ Κύπρου, Λιβάνου, Ισραήλ και Αιγύπτου έχουν εντοπισθεί τεράστιες ποσότητες φυσικού αερίου. Στους ειδικούς επικρατεί η βεβαιότητα ότι οι περιοχές στις οποίες Ισραήλ και Κυπριακή Δημοκρατία έχουν παραχωρήσει άδειες έρευνας επικοινωνούν, ότι πρόκειται δηλαδή για ένα κοινό κοίτασμα.
Ετσι ανακύπτει η ανάγκη οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στην Ανατολική Μεσόγειο, μία διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων μετώπων πολιτικής αντιπαράθεσης, αλλά και στην αναζωπύρωση παλαιών:
• Να βρεθούν η Κύπρος, η Αίγυπτος η Ελλάδα και το Ισραήλ σε αντιπαράθεση με την Τουρκία, με δεδομένες τις γνωστές της θέσεις για την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη σε ότι αφορά τις νήσους.
• Να υπάρξει εσωτερική διαμάχη στον Λίβανο με τη Χεζμπολά, υποκινούμενη από την Αγκυρα και την Τεχεράνη, ώστε η Βηρυτός να μην μετάσχει στην οριοθέτηση, μια εξέλιξη που εκ των πραγμάτων θα ήταν μια πρώτη σημαντική διαφοροποίησή της από τη γραμμή πλεύσης της Συρίας, του Ιράν αλλά και της Τουρκίας.
• Καθώς μεγάλο τμήμα των κοιτασμάτων βρίσκονται στα ανοικτά της Γάζας να καταστεί ο σημερινός αποκλεισμός εργαλείο ώστε να δημιουργήσει το Ισραήλ τετελεσμένα σε βάρος του μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους.
• Να αποκτήσει η κυβέρνηση Ερντογάν έναν ακόμη λόγο να μην επείγεται να δώσει στην τουρκοκυπριακή ηγεσία το «πράσινο φως» για την επίλυση του Κυπριακού.
Τα όρια της τουρκικής εμβέλειας στη Μ. Ανατολή
Τούτων λεχθέντων, είναι σημαντικό μετά τις ευκαιρίες να αποσαφηνισθούν και τα όρια του όποιου ρόλου της Άγκυρας στη Μέση Ανατολή:

Πρώτον, η κυβέρνηση Ερντογάν μπόρεσε και δραστηριοποιήθηκε στο κενό το οποίο προκλήθηκε από την απουσία αραβικής δύναμης με τη βούληση αλλά και τη δυνατότητα να ασκήσει πολιτική περιφερειακής δύναμης:
Η Αίγυπτος είναι βυθισμένη στην εσωστρέφεια της διαδοχής Μουμπάρακ, το Ιράκ μόνον κατ’ όνομα υφίσταται ως ενιαίο κράτος, η Συρία είναι εξαρτημένη από τη συμμαχία της με το Ιράν.
Ετσι η Άγκυρα μπορεί και προβάλλει ως εκπρόσωπος και προστάτης του αραβομουσουλμανικού κόσμου και, εκ των πραγμάτων, τερματίζει το μονοπώλιο ενός παρόμοιου ρόλου που είχε διασφαλίσει τα τελευταία χρόνια η Τεχεράνη.
Δεύτερον, στην περίπτωση που μία μελλοντική κυβέρνηση στο Ισραήλ επιλέξει να αναλάβει το κόστος ενός συνολικού συμβιβασμού, η παρουσία της Άγκυρας μπορεί, από παρενόχληση που συνιστά σήμερα, να γίνει επιβοηθητική παράμετρος ως προς την εγγύηση του όποιου συμβιβασμού.
Τρίτον, η σημερινή σύμπλευση Άγκυρας - Τεχεράνης είναι συγκυριακή και οριοθετημένη: Εάν το Ιράν προχωρήσει στην απόκτηση πυρηνικών όπλων, η Τουρκία μαζί με την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία, αρχικώς θα προσπαθήσουν να αποτρέψουν μια παρόμοια εξέλιξη και στη συνέχεια θα επιδιώξουν και αυτές να ενταχθούν στην Πυρηνική Λέσχη.

Στους εν διαμορφώσει νέους περιφερειακούς συσχετισμούς, τίποτε δεν θα είναι όπως πριν: Το κύριο χαρακτηριστικό της αναδυόμενης Νέας Μέσης Ανατολής είναι ότι οι περιφερειακές ισορροπίες θα είναι συνάρτηση κατά κύριο λόγο των συσχετισμών που θα διαμορφωθούν ανάμεσα στις δυνάμεις της περιοχής. Σε αυτό νέο αυτό ασταθές, πολυπαραμετρικό και απρόβλεπτο τοπίο, η Αθήνα έχει περιθώριο άσκησης δικού της ρόλου, μέρος έστω μικρό της δυναμικής μίας συνολικής επίλυσης και σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να αποτελέσει μέρος του προβλήματος με την εισαγωγή των «μεσανατολικών» αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων ως παράγοντα περιπλοκής και επιδείνωσης των ελληνικών προβλημάτων ασφάλειας.

Πηγή : Ημερησία : on line